Z dniem 24 marca 2020 r. weszła w życie nowelizacja w zakresie upadłości konsumenckiej.
Co niesie za sobą zmiana przepisów? Poniżej przedstawiamy opis istotnych zmian.
Oddłużenie zgodnie z nowymi przepisami ma być łatwiejsze, gdyż zmianom uległy przesłanki ogłoszenia upadłości. Ponadto ustawodawca uprościł procedurę postępowania upadłościowego, skutkiem czego ma być ona bardziej przystępna i skutecznie przeprowadzana. Ale czy w każdym przypadku?
Dotychczas sąd oddalał wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa (art. 4914 prawa upadłościowego). Sąd oddalał także wniosek o ogłoszenie upadłości w przypadku, gdy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
– postępowanie upadłościowe wobec dłużnika zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
– ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli został uchylony,
– dłużnik, mając taki obowiązek, nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
– czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Sąd oddalał również wniosek, jeżeli dane w nim podane, były niezgodne z prawdą lub niezupełne.
Obecnie, a więc od 24 marca 2020 r., sąd ogłasza upadłość konsumenta, gdy stwierdzi, że osoba ta faktycznie jest niewypłacalna. Sąd bada zatem na tym etapie czy konsument stał się faktycznie niewypłacalny, a nie czy doszło do celowego działania dłużnika.
Celowe i świadome działanie dłużnika, które spowodowało popadnięcie w stan niewypłacalności nie pozostaje jednak bez żadnego wpływu na przebieg postępowania.
Sąd w ramach dalszego procedowania zbada czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Powyższe ma znaczenie dla ustalenia planu spłaty lub potencjalnego umorzenia zobowiązań upadłego.
W przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty wierzycieli nie może być ustalony na okres krótszy niż trzydzieści sześć miesięcy ani dłuższy niż osiemdziesiąt cztery miesiące. Co do zasady dłużnik winowajca nie może liczyć na umorzenie zobowiązań.
Umorzenie zobowiązań
Bezwarunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty pozostanie kwestią wyjątkową. Możliwość taka ograniczona będzie do przypadków, gdy niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat ma charakter trwały, co oznacza, iż do takiego rozwiązania nie będą kwalifikowały się trudności przejściowe.
Warunkowe umorzenie zobowiązań
Istotną nowością jest również możliwość warunkowego umorzenia zobowiązań dłużnika bez ustalania planu spłaty na okres pięciu lat. Rozwiązanie to jest możliwe do zastosowania, gdy stan niezdolności do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli nie jest trwałym. Zawieszenie zobowiązań na okres pięciu lat może pomóc dłużnikowi stanąć na nogi i odmienić swoją sytuację finansową. Wówczas możliwym będzie ponowne złożenie wniosku o ustalenie planu spłaty i uregulowania zobowiązań.
Ułatwienia w procedurze
Po zmianie przepisów konsumenckie postępowanie upadłościowe może toczyć się według zasad ogólnych (w szczególności jeśli jest to uzasadnione znacznym rozmiarem majątku dłużnika lub znaczną liczbą wierzycieli) albo w trybie uproszczonym, co ma wpłynąć na przyśpieszenie postępowań.
Wierzytelności zgłaszane będą do syndyka ustanowionego w postępowaniu.
Tryb uproszczony przewidziany będzie dla dłużników, którzy albo nie posiadają majątku albo gdy ich majątek może być sprawnie zlikwidowany.
Ustawodawca do minimum uprościł postępowanie sądowe, w szczególności przejawia się to w braku obowiązku składania przez syndyka sprawozdań z czynności i rachunkowych.
Zasadniczą w trybie uproszczonym staje się pozycja syndyka, który zarówno samodzielnie decyduje o sposobie likwidacji majątku upadłego (za wyjątkami przewidzianymi ustawą), jak też składa do sądu projekt planu spłaty wierzycieli lub innego sposobu ukończenia postępowania.
Przedsiębiorca traktowany jak konsument
Kolejnym ułatwieniem w ramach procedury upadłościowej będzie traktowanie przedsiębiorcy wpisanego do rejestru CEIDG jak konsumenta. Oznacza to, że przedsiębiorca taki będzie mógł korzystać z procedury przewidzianej dla konsumenta, a więc znacznie łatwiejszej niż postepowanie upadłościowe przedsiębiorcy.
Podsumowanie
Zmiana przepisów oznacza zatem, że łatwiej będzie uzyskać postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości, gdyż mechanizm ten będzie dostępny w zasadzie dla każdego niewypłacalnego dłużnika. Ogłoszenie upadłości nie będzie jednak oznaczało, iż dalsze przeprowadzenie postępowania będzie równie łatwe. Z pewnością przeprowadzenie takiego postępowanie nie będzie łatwe dla dłużników, którzy celowo doprowadzili do stanu niewypłacalności.
Kancelaria współpracuje z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym i syndykiem radcą prawnym Agatą Perlińską.
