Z dniem 1 lipca 2023 r. wejdą w życie zmiany kodeksu postępowania cywilnego. Postępowanie konsumenckie.
Niezwykle ważną jest zmiana w zakresie postępowań cywilnych z udziałem konsumentów. Wchodząca regulacja stanowi nowum i nakłada nowe obowiązki na strony procesu, a w szczególności na przedsiębiorcę w sporze z konsumentem. Regulacja została zawarta w przepisach art. 458 (14) kpc do art. 458 (16) kpc.
Zaniedbanie nowych obowiązków może być dotkliwe w skutkach dla przedsiębiorców, zwłaszcza w kontekście finansowym. Wyjaśniamy poniżej ten zakres nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego.
Nowe przepisy odnoszące się do postępowania konsumenckiego stosować będziemy zawsze wtedy, gdy sprawa odnosić się będzie do relacji między konsumentem a przedsiębiorcą. Tym samym nowe rozwiązania proceduralne będą niezwykle istotne w szczególności dla tzw. spraw frankowych.
Procedura konsumencka będzie miała zastosowanie niezależnie od tego, czy konsument jest powodem, czy pozwanym w sporze sądowym. Nowe przepisy będą miały jednocześnie pierwszeństwo przed zasadami ogólnymi i dotychczasowymi. Co istotne, nową procedurę stosować będziemy także, gdy przedsiębiorca będący stroną postępowania zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.
Właściwość sądu do rozpoznania sporu:
Przepisy procedury konsumenckiej regulują zasadę, że konsument może wytoczyć powództwo również przed sąd właściwy dla swojego miejsca zamieszkania. Jednocześnie ustawodawca zastrzegł, że nie dotyczy to spraw, w których właściwość jest wyłączna. Co to oznacza? Jeżeli przepisy konkretnie wskazują na sąd wyłącznie właściwy dla rozpoznania danej sprawy to nowe przepisy procedury konsumenckiej takiej wyłączności już nie przełamią.
Takim wyjątkiem będzie wytaczanie spraw frankowych. Konsument kredytobiorca od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej przez kolejne 5 lat roszczenie roszczenie związane z zawarciem umowy kredytu waloryzowanego, denominowanego lub indeksowanego do waluty innej niż waluta polska, w tym o ustalenie istnienia lub nieistnienia wynikającego z niej stosunku prawnego, o ustalenie bezskuteczności postanowień tej umowy lub o zwrot świadczeń związanych z jej zawarciem będzie mógł wytoczyć przed sąd wyłącznie własnego miejsca zamieszkania.
Zmiana ta uniemożliwiać będzie zatem konsumentowi wybór sądu siedziby banku, co mogło być niezwykle istotne z racji zastanego orzecznictwa sądu rozpatrującego sprawę. Zmiana przepisów uniemożliwia zasadniczo kredytobiorcom niezamieszkałym w Warszawie i to po lewej stronie Wisły pozywanie przed tzw Wydziałem Frankowym Sądu Okręgowego w Warszawie przez okres kolejnych 5 lat.
Próba ugodowego zakończenia sporu:
Kolejnym obowiązkiem nałożonym na przedsiębiorcę jest konieczność podjęcia próby dobrowolnego rozwiązania sporu. Co istotne, próba taka powinna być rzeczywista, a nie tylko formalna. Oznacza to, że próba poza sądowego rozwiązania sporu ma faktycznie przyczynić się do ograniczenia wytoczenia powództwa. Jeżeli natomiast próba taka będzie pozorną to przedsiębiorca naraża się na obciążenie kosztami postępowania niezależnie od wyniku sprawy.
Koszty procesu w sporach z konsumentami:
Zaniechanie wykonania przez przedsiębiorcę obowiązku podjęcia próby dobrowolnego rozwiązania sporu będzie kosztowne. Sąd może wówczas obciążyć przedsiębiorcę kosztami procesu w całości lub w części i to niezależnie od wyniku postępowania. Przepisy procedury konsumenckiej mówią wręcz o możliwości obciążenia przedsiębiorcy takimi kosztami w podwójnej wysokości w uzasadnionych przypadkach. Tak samo będzie w przypadku, gdy przedsiębiorca będzie uchylał się od rozwiązania polubownego lub uczestniczył w takim, ale w złej wierze. Zachowanie przedsiębiorcy będzie oceniane właśnie pod kątem zbędnego wytoczenia procesu lub wadliwego określenia wartości przedmiotu sporu.
Od kiedy będziemy stosować nowe przepisy?
Przepisy procedury konsumenckiej stosować będziemy do spraw wszczętych po wejściu ustawy w życie, czyli zasadniczo spraw prowadzonych od 1 lipca 2023 r.
