Czerwiec miesiącem TSUE! Już 8 czerwca kolejny wyrok. TSUE C-570/21.
Czy częściowe przeznaczenie kredytu na działalność gospodarczą będzie utrudniało lub uniemożliwiało unieważnienie umowy kredytu.
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie skierował do TSUE pytania w kierunku ustalenia czy „konsumentem” możemy także nazywać osobę prowadząca działalność gospodarczą, która zawarła wspólnie z innym kredytobiorcą umowę kredytu powiązanego z walutą obcą przy czym kredyt był przeznaczany częściowo właśnie na cele związane z działalnością gospodarczą. Intencją pytania jest także rozważenie sytuacji, gdy użytek gospodarczy nie jest nikły i marginalny w kontekście do celu konsumenckiego.
Pod rozwagę TSUE została postawione zagadnienie ustalenia konsumenckiego charakteru sprawy przy założeniu, że pokrycie zobowiązań z przedsiębiorstwa było warunkiem zaciągnięcia kredytu, którego głównym celem był cel konsumencki (np. zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych było zasadniczym celem kredytu).
Pełna treść pytań TSUE tutaj:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:62021CN0570&from=EN
Tym samym zagadnienie jest niezwykle istotne dla wsparcia linii orzeczniczej sądów polskich. Zdarza się bowiem tak, że kredytobiorca na moment zawierania umowy kredytu prowadził działalność gospodarczą. Wówczas istotnym jest ustalenie, czy cel kredytowania był związany z celem niezwiązanym bezpośrednio z działalnością gospodarczą. Zdarza się także, że obok głównego cel jakim było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy, marginalnym było wykorzystanie dla celów działalności gospodarczej.
W ramach rozważań nad zagadnieniem wskazuje się, że TSUE w wyroku z 2005 r., C-464/01 uznał, że „marginalny charakter” działalności gospodarczej stanowi kryterium pozwalające na traktowanie przedsiębiorcy jako konsumenta.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w postanowieniu z 14 września 2016 r. (w sprawie C-534/15) wskazał, iż pojęcie konsumenta w rozumieniu art. 2 lit. b) Dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich ma charakter obiektywny i należy je oceniać w świetle kryterium funkcjonalnego, polegającego na ocenie, czy dany stosunek umowny wpisuje się w ramy działalności niezwiązanej z wykonywaniem zawodu.
Zagadnienie postawione przed TSUE w sprawie C-570/21 stanowi przykład o zakresie dalej idącym. Mowa bowiem o wskazaniu, że cel związany z działalnością gospodarczą jednego z kredytobiorców nie był wcale marginalny. Dodatkowo istotnym jest wskazanie, że pokrycie zobowiązań kredytobiorcy z działaności gospodarczej było warunkiem udzielenia kredytu.
Rzecznik Generalny TSUE – stanowisko w sprawie C-570/21:
Rzecznik Generalny w opinii do sprawy C-570/21 wskazał na uzasadnienie stosowania szerokiej definicji konsumenta. Rzecznik słusznie podkreśla, że celem Dyrektywy 93/13 jest ochrona konsumenta i ta stanowi prymat wykładni przepisów.
Rzecznik Generalny wskazuje, że określenie „konsument” odnosić należałoby także do osoby prowadzącej działalność gospodarczą, która zawarła wspólnie z kredytobiorcą nieprowadzącym działalności umowy kredytu, przeznaczonego po części do użytku gospodarczego po części do celu niezwiązanego z działalnością gospodarczą. Według Rzecznika dotyczy to nie tylko w sytuacji, gdy użytek gospodarczy jest na tyle marginalny, iż odgrywa jedynie nikłą rolę w ogólnym kontekście danej umowy. Sąd rozpoznający sprawę powinien badać kontekst i cel umowy kredytu dla prawidłowego ustalenia statusu konsumenta. Oznacza to, że dla uznania konsumenckiego charakteru cel gospodarczy powinien być tak ograniczony, że nie jest on dominujący w ogólnym kontekście umowy.
Wyrok TSUE C -570/21 już 8 czerwca 2023 r.
Wyrok TSUE w sprawie C-570/21 stanowić będzie odpowiedź na zagadnienie dla tych kredytobiorców frankowych, którzy przeznaczali część kredytu na działalność gospodarczą.
Wyrok jest istotny dla umów kredytów, których cel kredytowania był właśnie mieszany: część konsumencka i część przeznaczana na działalność gospodarczą. W takich sytuacjach banki często podważają status konsumenta w sprawie.
Ocenia się natomiast, że kredytobiorca w takiej sytuacji powinien być uznawany za konsumenta, jeżeli cel gospodarczy nie jest dominującym przy uwzględnieniu treści umowy jak i wszelkich okoliczności umowie towarzyszących. W innym przypadku cel Dyrektywy 93/13 w zakresie ochrony praw konsumentów nie byłby realizowany.
